جایگزین قند در افراد دیابتی

جایگزین قند در افراد دیابتی

انواع جایگزین قند در دیابت

دیابت از شایع ترین بیماری های متابولیک عصر ماست. در مبتلایان به دیابت، انسولین یا ترشح نمی شود ( نوع یک) یا کم ترشح می شود و یا اثر بخشی آن در بدن کم می شود (نوع دو) و در نتیجه قند خون از حد طبیعی بیشتر می شود. کنترل نوسانات قند خون در کنار میل به مصرف شیرینی جات از مهم ترین چالش های افراد دیابتی است. از این رو، یافتن جایگزین های قند که هم میل به شیرینی را ارضا کنند و هم دیابت را کنترل کنند، مورد توجه است. در این مقاله به معرفی جایگزین قند در افراد دیابتی که می تواند قابل قبول باشد، می پردازیم.

شیرین کننده ها را می توان در دو تقسیم بندی متفاوت بررسی کرد:

  • شیرین کننده های طبیعی یا مصنوعی که غالبا چندین برابر شیرین تر از سوکروز هستند، نظیر ساکارین، آسپارتام، سوکرالوز 
  • شیرین کننده های انرژی دار و یا بدون انرژی 

شیرین کننده های طبیعی مناسب برای افراد دیابتی 

زایلیتول: یک جایگزین قندی در افراد دیابتی است که در گل کلم، کدو تنبل و آلو و توت فرنگی یافت می شود. یک قاشق چایخوری آن ۱۰ کالری دارد و در واقع ۵ کالری کمتر از یک قاشق چایخوری شکر است. با اینکه شیرینی زایلتول مانند شکر است اما شاخص گلیسمی آن ۷ در مقابل شاخص گلیسمی ۶۰ تا ۷۰ در شکر معمولی است. از این رو، یک جایگزین خوب برای شکر است اما باید بدانید که زایلیتول، هیچ ماده مغذی ندارد و صرفا دارای کالری است.

استیوا: ۳۰۰ بار شیرین تر از قند است و از گیاه استویا به دست می آید و به صورت پودر مصرف می شود. فاقد کالری هست و شاخص گلایسمی آن صفر است. در افراد دیابتی کمک به تثبیت قند خون می کند و هم تولید انسولین بعد از غذا را تحریک می کند. این جایگزین قند در افراد دیابتی، می تواند فواید اضافی دیگری هم داشته باشد، مانند کمک به کنترل فشار خون و کاهش کلسترول. مصرف استویا در برخی کشورها مانند آمریکا هنوز مجاز نیست و نباید بیش از ۴ میلی گرم در روز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف شود.

قند خرما: سبب افزایش ناگهانی قند خون و انسولین نمی شود. خرمای خشک، می تواند مستقیما به عنوان شیرین کننده مصرف شود. افراد دیابتی می توانند از آن به عنوان یک شیرین کننده سرشار از فیبر و مواد مغذی استفاده کنند. شاخص گلایسمی آن ۴۲ و کالری آن در صد گرم ۲۷۷ کیلو کالری است. 

قند نارگیل: قند نارگیل از گل درخت نارگیل به دست می آید. با این که میزان ساکارز آن بالاست، ولی ناگهان قند خون را افزایش نمی دهد و ارزش غذایی زیادی به جهت دارا بودن آهن، کلسیم، پتاسیم، روی، آنتی اکسیدان و فیبر دارد. افراد دیابتی، می توانند هم از شیرینی آن لذت ببرند و هم مواد معدنی دریافت کنند. شاخص گلایسمی آن ۵۴ است. اما از نظر انرژی مشابه شکر سفید است، یعنی هر قاشق چایخوری آن تقریبا دارای ۱۵ کالری است. 

شیره افرا: یکی دیگر از جایگزین های قند در افراد دیابتی شیره افرا است. شاخص گلایسمی آن ۵۴ و کالری صد گرم آن ۲۶۰ است. حاوی الیگو ساکارید، پلی ساکارید، اسیدهای آمینه، ویتامین ها و مواد معدنی، روی و منگنز به میزان بالا و پتاسیم و کلسیم به میزان کمتر است. کالری یک قاشق غذاخوری آن تقریبا مشابه عسل است. انتخاب بهتری نسبت به شکر برای افارد دیابتی است. اما باید در مصرف آن احتیاط شود.

بالزامیک: شیرین کننده سس ها است. برای افراد مقاومت انسولینی مفید است و اجازه نمی دهد سطح قند خون بلافاصله بالا رود. باعث سیری می شود و شاخص گلایسمی پایینی دارد. 

ملاس: محصول جانبی از فرآیند تولید شکر و قند از چغندر است. البته ملاس از ذرت خوشه ای و انار نیز به دست می آید. میزان کالری و شاخص گلایسمی آن مانند شکر سفید است. دارای میزان کمی آهن و پتاسیم و مواد مغذی هم است. مصرف آن برای فرد دیابتی توصیه نمی شود.

عصاره برنج قهوه ای: غنی از سبوس و مواد مغذی، کربوهیدرات فراوان و منیزیم است. برای افراد دیابتی مفید و ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش می دهد. دارای شاخص گلایسمی متوسط (۵۶-۶۹) است. 

عسل: غنی از آهن، روی، کلسیم، پتاسیم، ویتامین B6، ریبوفلاوین و نیاسین است. هضم آن آسان است و اثرات آنتی اکسیدانی و درمانی دارد. شاخص گلایسمی آن ۶۲ است. 

کشمش: منبع خوبی از آهن و پتاسیم است و نسبتا کالری کمی دارد. ۱/۴ فنجان کشمش فقط حدود ۱۲۰ کالری دارد. همچنین شامل ۲ گرم فیبر غذایی، ۲۵ میلی گرم  کلسیم و ۲۹۸ میلی گرم پتاسیم است. شاخص گلایسمی کشمش ۵۶ است . 

میوه ها: قند میوه فروکتوز است. با مصرف متعادل میوه ها، می توان تمایل به شیرینی را تامین کرد که به آهستگی متابولیزه می شوند و سطح قند خون را افزایش نمی دهند. در ضمن، میوه ها از یبوست جلوگیری می کنند و به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند. 

دارچین: به میزان ۳ گرم در روز به تنظیم انسولین و قند خون کمک می کند. دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است و فشار خون را کنترل می کند. 

راهنمایی بار گلیسمی پایین

شیرین کننده های مصنوعی 

آسه سولفام پتاسیم: دویست برابر شیرین تر از شکر است. اما چون در بدن متابولیزه نمی شود، فاقد کالری است. حداکثر مقدار مجاز مصرف آن ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.  

سوکرالوز: برای افراد با دیابت نوع دوم مناسب است. زیرا ۶۰۰ برابر شیرین تر از قند است. شاخص گلایسمی آن صفر است و فاقد کالری است. مقدار مصرف مجاز آن ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است. نام تجاری این محصول Splenda است.

ساخارین: جز شیرین کننده های غیر مغذی است، یعنی فاقد کالری است. در حالی که ۳۰۰ تا ۵۰۰ برابر شیرین تر از قند است. مصرف ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز مجاز است.

آسپارتام: یک شیرین کننده مصنوعی و دی پپتید از دو اسید آمینه اسید اسپارتیک و فنیل آلانین است. ۴ کالری در هر گرم انرژی دارد. شاخص گلایسمی آن صفر است که در افراد پلی فنیل کتونری، قابل استفاده نیست. استفاده از این ماده ارتباط خاصی با لوکمیاو لنفوما و سرطان سینه دارد. حداکثر دوز مجاز ۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.

Neotame: یک شیرین کننده مصنوعی و جایگزین قند در افراد دیابتی است. فاقد کالری است و ۸۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ برابر شیرین تر از شکر است. اثرات سمی دارد و باید در مصرف آن احتیاط شود. لذا حداکثر دوز مجاز آن، ۰٫۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.

ادونتام: ۲۰۰۰۰ با شیرین تر از شکر است و مصرف روزانه ۳۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز مجاز است.

 توجه به این نکته ضروریست که صرفا استفاده از عبارت شیرین کننده مصنوعی در یک ماده غذایی و یا واژه دیابتی روی یک محصول غذایی، مجوز مصرف آن برای فرد دیابتی را نمی توان داد. زیرا اجزا دیگر موجود در غذاهای حاوی شیرین کننده های مصنوعی، می توانند بر سطح قند خون اثر بگذارند و همچنین می توانند سبب فشار خون بالا، کلسترول بالا و مشکلات قلبی شوند. در مورد مصرف قندهای الکلی مثل مانیتول، سوربیتول و زایلیتول باید احتیاط شود. این ها می توانند علاوه بر افزایش سطح قند خون، عوارض جانبی هم داشته باشند.

بسیاری اوقات، نام تجاری این ترکیبات بر روی برچسب ها ذکر می شود که تشخیص آن برای مصرف کننده دشوار است.

همانطور که می بینید، شیرین کننده های مصنوعی فراوانی برای تنظیم قند خون وجود دارد. ولی لازم است در مصرف آن ها تعادل رعایت شود.

 هدف ما برای فرد دیابتی، کاهش همه شیرین کننده ها در رژیم می باشد تا به مزه شیرین طبیعی غذاها عادت کند. 

لازم است بدانید بدنتان چگونه به شیرین کننده ها واکنش نشان می دهد و در این صورت، بهترین را برای خودتان انتخاب کنید. همیشه لازم است قبل از انتخاب جایگزین های قند در افراد دیابتی با یک پزشک و مشاور تغذیه مشورت کنید.


رژیم غذایی در کم کاری تیروئید


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

2 × 1 =

Call Now Buttonتماس با ما