ویتامین B6 یا پیریدوکسین
ویتامین B6 یکی دیگر از ویتامین های گروه B و از دسته ویتامین های محلول در آب می باشد که همانند بقیه ویتامین ها منبع تولیدی انرژی نیستند بلکه در فرایندهای متابولیسمی مختلفی که در بدن اتفاق می افتند، ایفای نقش می کند.
این ویتامین به طور طبیعی در منابع غذایی حیوانی وگیاهی به وفور وجود دارد. ویتامین B6 در متابولیسم و فرآیندهای مربوط به پروتئین و اسیدهای آمینه نقش پررنگی دارد و در صورت مواجهه بدن با کمبود این ریز مغذی، متابولیسم پروتئین ها واسیدهای آمینه تحت تاثیر قرار می گیرد.
این ویتامین همانند سایر ویتامین های محلول در آب، منبع ذخیره ای خیلی زیادی در بدن ندارد و فرم ذخیره ای آن بیشتر در ماهیچه ها یافت می شود. این ویتامین به دلیل نیمه عمر کم دائما باید توسط رژیم های غذایی به بدن برسد.
اصولا افراد به ندرت با کمبود ویتامین B6 مواجه می شوند زیرا منابع غذایی و حتی مکمل های رژیمی حاوی ویتامین های گروه B به طور جامع می باشند و اگر هم کمبودی رخ بدهد ، این کمبود در همه ویتامین های گروه B ایجاد می شود.
همچنین ببینید:
نیاز به ویتامین ها در بارداری چه تفاوتی با غیر بارداری دارد؟
منابع ویتامین B6
ویتامین B6 هم در مواد غذایی با پایه ی گیاهی و هم در مواد غذایی باپایه ی جانوری به وفور وجود دارد اما از منابع سرشار حیوانی می توان به ماهی ها، جگر، گوشت قرمز و از منابع گیاهی به غلات کامل تصفیه نشده به ویژه گندم، سبزیجات و مغزدانه ها اشاره کرد. در جدول زیر مقادیر ویتامینB6 در واحد های معین گفته شده است.
میزان مصرف مجاز ویتامین B6
ویتامین B6 هم همچون سایر ویتامین های گروه B براثر مصرف بیش از حد منابع غذایی مسمومیت و مشکلی برای بدن به وجود نمی آورد؛ اما مصرف مکمل های رژیمی با دوز های بالای این ویتامین می تواند اثرات سوء بر بدن گذاشته و فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
از جمله این اثرات سوء می توان به آسیب های عصبی اشاره کرد.
البته این در شرایطی است که فرد دوز های بیش از ۶/۹ گرم در روز از مکمل های رژیمی حاوی ویتامین B6 مصرف کند.
سازمان غذا و داروی آمریکا FDA میزان مصرف روزانه ویتامین B6 را مطابق جدول زیر ارائه داده است.
کمبود ویتامین B6
کمبود ویتامین B6 به ندرت به تنهایی اتفاق می افتد و اصولا این کمبود همراه با کمبود دیگر ویتامین های گروه B می باشد. اما علائم اختصاصی کمبود ویتامین B6 عبارتند از:
- مشکلات پوستی
- تغییر عملکرد سیستم ایمنی
- ضعف و بی خوابی
- نقص در رشد
- کم خونی
- التهاب زبان و حفره دهان
- تضعیف سیستم ایمنی
همچنین ببینید:
همچنین بعضی داروها نظیر داروهای ضد بارداری می توانند در عملکرد ویتامین B6 تداخل ایجاد کرده و فرد را با کمبود این ویتامین مواجه کنند. از جمله گروه هایی که با کمبود ویتامین B6 روبرو هستند و به دلایل فیزیولوژیک ، بیماری یا سبک زندگی نامناسب با کمبود ویتامین B6 روبرو می شوند میتوان به افراد با اختلال عملکرد کلیوی، افراد با اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و افرادی که الکل مصرف می کنند اشاره کرد که باید حتما مشکل کمبود ویتامین B6 را با مصرف مکمل های رژیمی و منابع مغذی حاوی ویتامین B6 تامین کنند.
ویتامین B6 و بارداری
طبق تحقیقات انجام شده، محققان به این نتیجه رسیده اند که مصرف همزمان ویتامین B6 و داروی دوکسیلامین که یک نوع آنتی هیستامین می باشد، می تواند علائم حالت تهوع و استفراغ را که در برخی از زنان باردار در ماه های اولیه ی بارداری بروز می کند تا حدود ۷۰ درصد کاهش دهد. همچنین مصرف روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلی گرم ویتامین B6 از مکمل های رژیمی به تنهایی می تواند حالت تهوع و استفراغ را در زنان باردار تا حدود زیادی کاهش دهد.
