دمنوش های مجاز و غیر مجاز در بارداری
چای ها و دمنوش ها طرفداران زیادی دارند و منبع خوبی برای تامین مایعات در بدن هستند. در دوران بارداری استفاده برخی از دمنوش ها همچنان می تواند قابل قبول و مفید باشد. در دوران بارداری از دمنوش های گیاهی برای رفع حالت تهوع و استفراغ، کاهش خطرات حین زایمان، کوتاه شدن مدت زمان زایمان، درمان سرماخوردگی و عفونت های ادراری می توان استفاده کرد. ما در این مقاله قصد داریم با معرفی دمنوش های مجاز در بارداری، آگاهی شما را در مورد مصرف این دمنوش ها ارتقا دهیم. اما قبل از آن، مروری بر دمنوش های غیر مجاز در بارداری و مواردی که باید به صورت محدود استفاده شوند، خواهیم داشت. پس با ما همراه باشید.
دمنوش های مجاز در بارداری که باید به صورت محدود مصرف شوند
در دوران بارداری رژیم غذایی فرد با محدودیت و تغییر مواجه می شود. یکی از این تغییرات، استفاده محدود تر از منابع نوشیدنی از جمله دمنوش ها می باشد. یک دسته بسیار عمده از نوشیدنی ها در سراسر جهان، نوشیدنی های حاوی کافئین می باشند. طبق تحقیقات انجام شده مصرف بیش از ۳۰۰ میلی گرم کافئین در روز می‌تواند جذب فولات (ویتامین B9) را در روده با اختلال رو به رو کند. نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای سبز، چای سیاه، چای سفید، چای اولانگ، چای ماچا، انواع قهوه ها، نوشابه های انرژی زا و انواع دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین به طور کلی بی خطر محسوب می شوند و می توانند به عنوان دمنوش های مجاز در بارداری مصرف شوند. با این حال برای جلوگیری از مصرف مقادیر زیاد کافئین در دوران بارداری، بهتر است مصرف آن ها همانطور که گفته شد به ۳۰۰ میلی گرم کافئین در روز محدود شود. میزان کافئین موجود در یک لیوان (۲۴۰ میلی لیتر) از نوشیدنی های حاوی کافئین به قرار زیر است:
| چای سیاه | ۴۷ – ۵۳ mg |
| چای ماچا | ۶۰ – ۸۰ mg |
| چای سفید | ۲۵ – ۵۰ mg |
| چای قرمز(چای ترش) | ۲۰ – ۴۰ mg |
| چای اولانگ | ۳۸ – ۵۸ mg |
| چای سبز | ۲۹ – ۴۹ mg |
| قهوه | ۸۰ – ۱۰۰ mg |
| اسپرسو | ۵۰ – ۷۰ mg |
| نوشابه کولا | ۲۲-۳۰ mg |
| نوشیدنی های انرژی زا | ۲۹ – ۵۰ mg |
کافئین به دلیل عبور راحت از جفت و ورود به بدن جنین و عدم تکامل کبد در جنین و تجزیه نشدن آن، می تواند جنین را با عوارض جانبی ناشی از تجمع کافئین مواجه کند. نوشیدنی های کافئین دار فقط در صورتی که افراد باردار بیش از ۳۰۰ میلی گرم در روز کافئین مصرف کنند، دارای خطراتی می باشد. ولی اگر به مقدار مناسب و محدود استفاده شوند، به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدانی می توانند مفید نیز باشند.
دمنوش های غیر مجاز در دوران بارداری
دمنوش های غیر مجاز در دوران بارداری و همچنین مصرف بعضی محصولات گیاهی غیر مجاز، می توانند عوارض جبران ناپذیری نظیر آسیب و سقط جنین و زایمان زودرس به بار بیاورند. از جمله این دمنوش ها، می توان به دمنوش رازیانه، چای زغال اخته، دمنوش گل گاو زبان، چای سکه ای، دمنوش شیرین بیان، دمنوش کندر، دمنوش زعفران، دمنوش گزنه و برخی محصولات نظیر شاه دانه، روغن کرچک، برگ سنا و ریواس ترکی اشاره کرد. این دمنوش ها، دمنوش های غیر مجاز در دوران بارداری به حساب می آیند و مطلقاً نباید مصرف شوند. چرا که به دلیل مواد موجود در این دمنوش ها، ممکن است مستقیما به جنین یا مادر آسیب برسانند و یا در تداخل با مصرف برخی داروها، واکنش های شدید و خطرناک ایجاد کنند.
دمنوش های مجاز در دوران بارداری
همان طور که گفته شد، دمنوش ها و محصولات گیاهی، منابع عمده و در دسترسی هستند که با آگاهی لازم از نوع و میزان مصرف آن ها، می توان بهره مطلوبی در دوران بارداری برد که از جمله مهم ترین دمنوش های مجاز در بارداری، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
زنجبیل: دمنوش زنجبیل از جمله دمنوش های مجاز در بارداری برای کاهش حالت تهوع و استفراغ می باشد. مقادیر توصیه شده برای مصرف زنجبیل روزانه تا حدود ۱ گرم (در حدود نصف یک فنجان) است و مصرف بیش از این مقدار سبب آسیب و سقط جنین می گردد. همچنین می توان زنجبیل را به صورت کپسول های حاوی ۱۰۰ میلی گرم از آن نیز مصرف کرد و از حالت تهوع در دوران بارداری، جلوگیری نمود.
برگ تمشک: دمنوش برگ تمشک از جمله دمنوش هایی است که باید در مراحل انتهایی بارداری (هفته ۳۵ به بعد) حتما مصرف کرد. زیرا به دلیل مواد موجود در این دمنوش، انقباضات رحم برای زایمان تسهیل می گردد و به رحم در عملکرد بهتر زایمان کمک می کند. میزان مصرفی توصیه شده این دمنوش ۵ – ۵/۱ گرم است و بهتر است حتما با صلاح دید متخصص تغذیه مصرف شود.
نعناع: دمنوش و عرق نعناع معمولا برای تسکین گازهای دستگاه گوارش، حالت تهوع، معده درد و سوزش معده با آرام کردن ریتم ماهیچه های معده، یکی از دمنوش های مفید در دوران بارداری به شمار می رود. میزان توصیه شده دمنوش نعناع در حدود یک فنجان برای جلوگیری از مشکلات گوارشی می باشد.
چای ترش: چای ترش به دلیل داشتن مقادیر زیاد آنتی اکسیدان و املاحی چون کلسیم و منزیم بسیار توصیه می شود که در دوران بارداری حتما مصرف شود. این دمنوش بر کاهش حالت تهوع و از بین بردن رفلاکس معده موثر است. نکته مهم در مورد مصرف چای ترش، داشتن کافئین است که باید در حدود یک فنجان و نه بیشتر مصرف شود.
به لیمو: دمنوش به لیمو یکی دیگر از دمنوش های مجاز و رایج در دوران بارداری است که معمولا برای تعدیل فشار خون خانم های باردار توصیه می شود. مقدار مجاز مصرف این دمنوش، در حدود یک فنجان است و مصرف بیشتر می تواند بر سلامت جنین تاثیرگذار باشد.
بابونه: دمنوش بابونه به عنوان آرام بخشی ملایم و برای کمک به هضم تجویز می شود. همچنین بابونه بر بی خوابی بسیار موثر است. میزان توصیه شده، در حدود یک فنجان در روز است و اگر بیش از یک فنجان در روز مصرف شود، سبب ایجاد اختلال در قلب جنین شده و مشکل ساز می شود.
چای سبز: چای سبز یکی دیگر از رایج ترین و مرسوم ترین دمنوش های مجاز در دوران بارداری است که برای تنظیم قند خون، کلسترول، فشار خون و افزایش سرعت متابولیسم بدن توصیه می شود. چای سبز می تواند به ایجاد ثبات در خلق و خوی مادر باردار کمک کند. با این حال، نوشیدن مقدار بیش از حد چای سبز توصیه نمی شود. چرا که چای سبز حاوی کافئین می باشد و مصرف بیش از ۳۰۰ میلی گرم کافئین در روز برای زنان باردار غیر مجاز است.
آویشن: دمنوش آویشن برای کنترل نفخ، معده درد، سرماخوردگی و عفونت های ادراری استفاده می شود. مقدار مجاز مصرف آن در حدود یک فنجان دمنوش در روز می باشد. مصرف بیش از حد آن در دوران اوایل بارداری سبب سقط احتمال جنین می گردد.
مریم گلی: دمنوش مریم گلی از دسته دمنوش های مجاز در بارداری است که توصیه می شود حتما در انتهای دوران بارداری در حدود هفته سی و هفتم بارداری اگر بدن برای زایمان آماده باشد، مصرف کرد. دمنوش مریم گلی با کمک به عضلات رحم جهت انقباض می تواند به مادر در به دنیا آوردن فرزند خود کمک کند. استفاده از این دمنوش بهتر است زیر نظر متخصص تغذیه انجام گیرد.
کلام انتهایی
سه ماهه اول بارداری و سه ماهه آخر، بسیار زمان های حساس و حیاتی در دوران بارداری می باشند و بهتر است حتما تحت نظر پزشک و متخصص تغذیه از دمنوش های مجاز در دوران بارداری و یا سایر محصولات گیاهی استفاده شود.
لازم به ذکر است که مصرف دمنوش ها در بارداری مشروط به میزان مصرف صحیح آن هاست و اگر بیشتر از میزان توصیه شده مصرف شوند، ممکن است خطرات جبران ناپذیری را ایجاد کنند. پس استفاده از میزان صحیح بسیار مهم است.
