بررسی خواص میوه ها و ارزش غذایی آن ها
در ارتباط با خواص میوه ها باید بگوییم میوه ها دارای مقدار کم و یا کلاً فاقد پروتئین و چربی هستند و بیشترین انرژی آن ها از کربوهیدارت ها حاصل می شود. کربوهیدارت در میوه ها غالباً به صورت قند میوه، فروکتوز و گلوکز است. البته بعضی میوه های نرسیده (مانند موز) دارای نشاسته هستند. قند میوه ها باعث شیرینی آن ها می شود و بعضی اسیدهای آلی، مانند اسید سیتریک و اسید مالیک، عامل طراوت و تازگی میوه ها هستند. هر چه میوه رسیده تر می شود غلظت قند در آن افزایش می یابد و در مقابل از غلظت اسیدهای فوق کم می شود.
میوه ها تامین کننده ویتامین C، ویتامین های گروه B، مقادیر نسبتاً خوبی پتاسیم و فیبر به همراه بسیاری از فیتونوترنیت های محافظ هستند. شواهد بسیار زیادی بر نقش میوه ها در افزایش مقاومت بدن نسبت به انواع بیماری های تحلیل برنده دلالت دارند.
الیاف گیاهی (فیبر) موجود در میوه:
ترکیب الیاف گیاهی در میوه ها تعیین کننده اصلی بافت آن هاست. تردی برخی سیب ها، نرمی هلو و پوست حفره دار پرتقال نتیجه ترکیب فیبری متفاوت هر یک از آن هاست. مقدار کم الیاف گیاهی نامحلول در میوه ها به ایجاد توده مدفوع و خروج سریع آن از روده بزرگ کمک می کند، در حالی که الیاف گیاهی محلول، مانند پکتین به حفظ سطح قند خون و کلسترول کمک می کنند و این یکی از خواص میوه ها ست.
قندهای میوه:
فروکتوز (قند میوه) یک و نیم برابر شیرین تر از شکر است. گفته می شود تمایل انسان های اولیه نسبت به مصرف مواد غذایی شیرین ناشی از دریافت این حقیقت بوده است که میوه های شیرین نسبت به سایر مواد غذایی گیاهی سالم ترند و احتمال وجود ترکیبات آلکالوئیدی و سموم که باعث ایجاد طعم تلخ می شوند، در میوه های شیرین کمتر است. عدم تحمل فروکتوز یک اختلال ارثی است که در آن متابولیسم فروکتوز مختل می‌شود. علائم عدم تحمل فروکتوز عبارتند از اسهال، مشکلات کبدی و کلیوی که معمولاً به دنبال مصرف میوه ایجاد می شوند. در صورت حذف میوه ها و سایر منابع فروکتوز از رژیم غذایی این افراد، مشکلی برای آن ها ایجاد نخواهد شد. در این افراد مصرف برخی مکمل ها به منظور تامین و حفظ سطح ویتامین های مورد نیاز، خصوصاً ویتامین C ضروری است. متاسفانه نمی توان تمام خواص میوه ها و فیتونوترنیت های طبیعی موجود در میوه ها را به آسانی با مکمل ها جایگزین نمود.
اثرات محافظتی میوه ها:
از دیگر خواص میوه ها می توان به این نکته اشاره کرد که میوه ها دارای انواع گسترده ای از فیتونوتریت ها هستند. این فیتونوتریت ها در میوه های قرمز، زرد، نارنجی به صورت کاروتنوئید ذخیره می شوند، که به نظر می آید دارای خاصیت حفاظتی برای تمام قسمت های بدن هستند. کاروتنوئیدها به صورت آلفا کاروتن و بتا کاروتن در موز، انواع توت و انواع انگور، ذخال اخته، انبه، خربزه درختی، هندوانه و میوه ستاره ای وجود دارند. در حالی که بتا کریپتوزانتین در انبه، هلو، خربزه درختی و پرتقال وجود دارد. لوتئین در موز، پرتقال، توت، انگور و لیکوپن در هندوانه وجود دارد. فیتوئن در انبه، خربزه درختی و فیتوفلوئن در زردآلو و هلو وجود دارد. تمام فیتونوترنیت های نام برده به همراه ویتامین C دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند که می توانند بدن را در مقابل بیماری های انسدادی عروق محافظت نمایند و تکثیر سلول های طبیعی را تحریک کنند. به نظر می آید که فلاونوئیدها، مانند کورستین و روتین که در سیب، انگور و مرکبات وجود دارند از آسیب بدن در برابر مواد سرطان زا جلوگیری می کنند و در نتیجه خطر ایجاد تغییرات بدخیم را در سلول ها کاهش می دهند و به حفظ کلاژن و استحکام پوست کمک می کنند. سیب، انگور و توت فرنگی حاوی فیتونوتریت دیگری به نام اسید الاژیک هستند که می تواند ترکیبات ناشی از آلودگی هوا و محیط را، مانند دود سیگار از بدن پاک کنند. توت ها غنی از ماده ای به نام لیگنان هستند که در بدن عمل شبه استروژنی دارند و مانع بروز تغییرات سرطانی خصوصاً در سینه و کولون می شوند و به نظر می آید که در کاهش خطر بیماری های قلبی نیز مؤثرند که این خواص میوه ها در نوع خود بی نظیر است.
میوه‌ها مکمل های غذایی کامل:
بعضی از ترکیبات میوه ها را می توان از آن ها جدا نمود و به صورت مکمل بسته بندی کرد. گرچه با استفاده از این مکمل ها می توان سطح برخی مواد مغذی دریافتی را در رژیم غذایی افزایش داد، اما مکمل ها هرگز نمی توانند جایگزین میوه کامل، که حاوی ترکیبی از ویتامین ها، مواد معدنی، الیاف گیاهی و فیتونوترنیت هاست، گردند. تصور می شود ترکیبات موجود در میوه کامل به صورت همراه یا به اصطلاح سینرژی عمل می کنند، به طوری که به بهبود جذب و عملکرد یکدیگر در بدن کمک می کنند. به طور کلی مصرف ۵ واحد میوه یا سبزی در روز توصیه می شود. البته باید توجه داشت که مصرف زیاد از حد برخی از انواع میوه ها می تواند منجر به اسهال گردد. این دسته از میوه ها دارای مشتقات هیدروکسی فنیل استین هستند که عضلات روده بزرگ را تحریک می کنند و سرعت عبور مدفوع را افزایش می دهند.
